Đặc sản Nghệ An: Chịn xồm – Món thịt chua lạ mà quen

Chịn xồm – Món thịt chua lạ mà quen

Chịn xồm là gì? Sao lại gọi là chịn xồm ? Chắc hẳn các bạn đang thắc mắc tại sao bài này lại viết về chịn xồm? Mọi thắc mắc sẽ được giải thích ngay đây, mời các bạn đọc tiếp phần phía dưới nhé :

Chịn xồm là tên gọi của một món thịt chua do người Thái ở tỉnh Nghệ An làm. Chịn xồm là theo cách gọi tiếng dân tộc Thái. Dịch ra tiếng phổ thông, chịn xồm có nghĩa là thịt chua. Món này làm mồi nhậu rất tốn bia và rượu đấy nếu bạn lựa chọn làm mồi cho các ông xã. Đây cũng được coi là một món ăn đặc sản của người dân xứ Nghệ được nhiều du khách yêu thích khi nhắc tới những đặc sản nơi đây.

Nguồn gốc của chịn xồm:

Món chịn xồm cũng giống như một số món đặc sản khác, xuất hiện gắn liền với cuộc sống nghèo khó của người dân xứ Nghệ từ thuở còn phụ thuộc vào nghề săn bắt thú rừng và làm nương rẫy. Theo kể lại thì ngày xưa, trong làng của người Thái ở Nghệ An, thú rừng (hươu, nai, hoẵng, lợn rừng…) được săn bắt về ăn không hết (lúc đó chưa có tủ lạnh để bảo quản thức ăn), người dân mới nghĩ ra cách ướp thịt với muối trắng rồi cho vào ống nứa lên men chua để bảo quản lâu dài, phòng những khi không săn bắt được thú rừng vẫn có thịt để ăn. Món chịn xồm – thịt chua của người Thái ra đời như thế đó.

Sau này, khi thịt thú rừng không còn nhiều, người Thái nơi đây đã dùng thịt bò hoặc thịt lợn hoặc thịt trâu để thay thế và vẫn giữ được hương vị đặc trưng của món chịn xồm.

Nguyên liệu cần chuẩn bị cho món chịn xồm gồm:

–   Ông nứa (số lượng nhiều hay ít tùy thuộc vào số lượng thịt): Bạn nhớ chọn ống nứa từ cây không già quá và cũng không non quá nhé vì nếu già quá khi để lâu sẽ bị nứt, nước thịt chảy ra làm hôi thịt. Cây non quá để lâu sẽ bị teo lại tạo vết hử và thịt cũng sẽ bị bốc mùi đấy.

–   Thịt (có thể lấy thịt trâu, bò, lợn hoặc thịt thú rừng) chọn miếng thịt nạc, không có mỡ

–   Cơm tẻ nguội, muối trắng

–   Thính (có thể làm từ gạo, ngô, đậu xanh, đậu tương): Khi rang thính nhớ phải rang cho đều để đảm bảo chất lượng của thính khi trộn với thịt.

–   Lá dong

Cách làm chịn xồm như sau:

Bước 1: Thịt rửa sạch thái ngang thớ thành miếng to dài bằng bàn tay. Sau khi thái xong, đem thịt nhúng qua nước sôi khoảng nửa phút cho săn tái bề mặt ngoài rồi vớt ra, để ráo nước. Khi thịt đã ráo nước, đem thịt ra thái thành miếng mỏng.

Bước 2: Thái thịt xong, đem ướp với muối khoảng 1 giờ đồng hồ (lưu ý không ướp mặn quá và cũng không được ướp nhạt quá vì như thế sẽ làm hỏng thịt).

Bước 3: Lấy lượng cơm nguội vừa phải trộn với thịt đã ướp muối với tỷ lệ 1 cơm 3 thịt.

Bước 4: Cho thịt đã trộn với cơm nguội vào ống nứa, nén thịt vừa phải, không được nén chặt quá và không rời rạc quá sẽ khiến cho thịt chua không đều.. Sau khi cho đầy ống nứa, nút ống nứa lại bằng lá chuối thành hai lớp. Lớp 1 vo tròn lá chuối cho vào hẳn bên trong ống nứa. Lớp 2 dùng lá chuối trùm kín miệng ống nứa rồi buộc chặt bằng lạt.

Bước 5: Đem ống thịt dựng nghiêng trên gác bếp hơ lửa. Khi đó, thịt sẽ lên men chín và có vị chua trong thời gian 3 ngày.

Bước 6: Sau 3 ngày, lấy ống thịt xuống đổ thính gạo vào trộn đều rồi nút ống lại như bước 4, sau đó đem bỏ lên gác bếp thêm 3 ngày nữa là ăn được.

Khi trộn thính gạo nhớ phải làm nhanh không thịt rất dễ bị hấp hơi và bị tanh. Để tránh thịt bị hấp hơi, bạn nên chuẩn bị sẵn thính gạo và mọi thứ sẵn sàng trước khi bỏ thịt ra để trộn nhé.

Chịn xồm làm thành công sẽ như thế nào?

Chịn xồm được coi là thành công là khi mở nắp ống nứa ra thịt vẫn còn đỏ hồng (điều đó không có nghĩa là thịt chưa chín đâu nhé vì trong quá trình bỏ vào ống nứa thịt đã được lên men và chín rồi). Khi ăn, thịt có vị chua, cay, béo nhưng không ngậy.

Thưởng thức sản phẩm chịn xồm như thế nào?

Chịn xồm thường ăn kèm với lá sung, lá ổi, đinh lăng, rau thơm chấm với nước mắm ngon nguyên chất. Bạn nhớ đừng quên cho ớt cay chỉ thiên vào nhé. Chỉ với hương vị cay đặc trưng của ớt chỉ thiên mới thấy hết được hương vị thơm ngon độc đáo của món chịn xồm – thịt chua của người Thái.

Đến với vùng đất Nghệ An đầy nắng gió không chỉ có phong cảnh hữu tình, non xanh nước biếc mà du khách còn được thưởng thức những món ăn đặc sản gắn liền với cuộc sống của người dân nơi đây. Chịn xồm đã đạt đến đỉnh cao và được coi là món đặc sản không thể thiếu để đãi du khách khi đến Nghệ An. Một món đặc sản vừa chua, vừa cay, vừa bùi, vừa béo mà lại không ngậy.

Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã biết thêm một món đặc sản nổi tiếng của người dân Nghệ An – món ăn vừa dân dã vừa quen thuộc.

 

Bài viết của Giò me Nghệ An